Zientzia Astea
  • Es
  • Eu
UPV/EHU IZEN EMATEAK 2025
  • Es
  • Eu
Aldatu erreserba
Txokoen erreserba. Ikastetxeak
  • Info
    • Zer da Zientzia Astea?
    • Harremanetan
  • BILBO
  • DONOSTIA
  • VITORIA-GASTEIZ
  • BARAKALDO
  • Edizioak
    • 2024ko Edizioa
    • 2023ko Edizioa
    • 2022ko Edizioa
    • 2021ko Edizioa
    • 2020ko Edizioa

Teknologia helenistikoa eta bizantziarra

Jarduera mota: Hitzaldia
Egoitza: Vitoria-Gasteiz
Inskripzioa ez da beharrezkoa
Izena eman
Izena eman
Izena eman
Izena eman
Izena eman

Lekua: Bibat Museoa. Auditorioa
Data eta Ordutegia:
Publikoa: guztientzat
Iraupena: 45 minutu

Hitzaldia Greziako gizarte helenistiko eta bizantziarren teknologiaren dibulgazioari buruzkoa izango da. Teknologia horrek interesa sortzen du iraunkortasunaren ikuspegitik, eraginkorra eta ingurumenarekiko errespetuzkoa baitzen.

Kultura klasikoa estuki lotuta dago adierazpen humanistekin, hala nola filosofiarekin, artearekin eta literaturarekin. Horregatik, askotan ahaztu egiten da lurrun-makina –Heronen eolipila– I. mendean asmatu zela Alexandrian. Asmakizun horrek ez zuen eragin handirik izan erromatarren garaiko bizitza ekonomikoan, baina balio izan zuen lurrunaren indarra ezagutzeko eta, adibidez, ate automatikoak eta antzeko beste mekanismo batzuk diseinatzeko. Izan ere, greziarrek Tarentoko Arkitas usoa (K.a. IV. mendea) bezalako automatak sortzeko gogoa sentitu zuten, geroago literaturan islatuta agertzen diren automatak, Talos-ekin gertatzen den bezala, Medeak bere enkantamenduekin Apolonio de Rodasen Argonautiken IV. liburuan (III. mendea. mendea.) ezartzen duen munstroa.

Gainera, greziarrek lilurapen handia sentitu zuten ur-banagailuak eraikitzeko, eta konputazio mekanikorako mekanismo konplexuak ere diseinatu zituzten, hala nola Anticiteraren makina (ss. K. a. III-II).

Geroago, X. mendeko historialari lonbardiarrak, Kremonako Liutprandok kontatzen du, Konstantino VII. Porfirogenetako gortean (905-959), txori metalikoek, euren espezie ezberdinak simulatzen zituzten trioak igortzen zituztela, eta brontzezko lehoi batzuek orroak botatzen zituztela eta isatsak mugitzen zituztela, enperadorea tronu inperialean igo eta jaitsi egiten zen bitartean, erropaje ezberdinekin erakutsiz.

Bizantziarrak, gainera, Greziako suagatik dira ezagunak: likido sukoia zen, uretan erretzen zen, eta bat-bateko su-jaurtigailuen bidez kanaliza zezaketen, lehenik, eta esku-granada moduan, gero. Aipagarria da, halaber, telegrafo optikoa, hiriburura albisteak azkar helarazteko balio zuena, eta hori, zerra hidraulikoak, garabiak, errotak eta abar ahaztu gabe.

GJH 7. Energia irisgarria eta ez kutsagarria GJH 11. Hiri eta komunitate jasangarriak

Jarduera zerrenda Hurrengo jarduera

© 2025 Zientzia Astea - XXV. Zientziaren, Teknologiaren eta Berrikuntzaren Astea